In een verklaring van erfrecht staat wie de erfgenamen zijn. Met deze verklaring kunnen de erfgenamen aantonen dat zij recht hebben op het banktegoed van de overledenen. De bank vertelt in welke gevallen een verklaring van erfrecht nodig is.

Verklaring van erfrecht door notaris
Een notaris maakt op verzoek een verklaring van erfrecht op. Een verzoek kan alleen worden ingediend door iemand die de verklaring nodig heeft voor het afwikkelen van de erfenis.

Onderzoek notaris bij verklaring van erfrecht
Voordat de notaris een verklaring van erfrecht afgeeft, doet hij een aantal onderzoeken. Onder andere bij de burgerlijke stand en het Centraal Testamentenregister. Op die manier brengt de notaris alle erfgenamen en de wilsbeschikkingen van de overledene in kaart.

Zijn er veel erfgenamen of zijn de erfgenamen moeilijk te vinden? Dan kan het enkele weken of maanden duren voordat de notaris de verklaring van erfrecht kan afgeven.

Verklaring van erfrecht laten inschrijven bij kadaster
Bestaat uw erfenis uit een huis, stuk grond of boot? Dan is het verstandig een verklaring van erfrecht door de notaris in te laten schrijven bij het Kadaster. In het Kadaster staat namelijk de overledene als eigenaar van het goed vermeld. Na inschrijving van de verklaring van erfrecht, staat u als eigenaar geregistreerd in het Kadaster. Dit is belangrijk voor bijvoorbeeld de WOZ-aanslag, het energielabel en de levensverzekering.

Als u ongehuwd of zonder geregistreerd partnerschap samenwoont, erft u volgens het versterferfrecht niet van elkaar. Wilt u dat uw bezittingen bij uw overlijden naar uw partner gaan? Dan kunt u een testament laten maken.

Gemeenschappelijke bezittingen: verblijvingsbeding
Een notaris kan in uw testament een verblijvingsbeding opnemen. Dat zorgt ervoor dat gemeenschappelijke bezittingen na overlijden van een partner automatisch van de andere partner worden. Veel samenwoners hebben in het verleden al een verblijvingsbeding opgenomen in hun samenlevingscontract. Of in de akte die is getekend bij de aanschaf van de gezamenlijke woning.

Opeisen legitieme portie kinderen
De legitieme portie, oftewel het wettelijk erfdeel van een kind, is het gedeelte van de erfenis waarop het kind altijd recht heeft. Zelfs als in het testament staat dat het kind niets erft. De legitieme portie is de helft van de waarde van het erfdeel als er geen testament was geweest. Wilt u dat uw kinderen hun legitieme portie pas kunnen opeisen na overlijden van u én uw partner? Dan neemt de notaris dit op in uw testament. U moet dan met uw partner een samenlevingscontract hebben gesloten bij de notaris.

Het erfrecht kent standaardregels over wie de erfgenamen zijn. Dit heet versterferfrecht en geldt als iemand geen testament heeft gemaakt. Met een testament is het mogelijk af te wijken van de regels die standaard gelden. Dit heet testamentair erfrecht. Iedereen van 16 jaar en ouder kan een testament maken.

Versterferfrecht
De volgende regels gelden voor het versterferfrecht:

Als u als erflater bent getrouwd en geen kinderen heeft, is uw echtgenoot de enige erfgenaam.
Als u niet bent getrouwd, maar wel kinderen heeft, dan zijn uw kinderen de erfgenamen. Zij erven ieder een gelijk deel.
Heeft u een echtgenoot en kinderen, dan erft uw echtgenoot samen met de kinderen, ieder een gelijk deel. De wettelijke verdeling is van toepassing. De kinderen krijgen de erfenis pas als u beiden bent overleden.
Heeft u geen echtgenoot en geen kinderen, dan erven uw ouders en uw (half)broers en (half)zussen. Is uw broer of zus al eerder overleden, dan komen diens kinderen daarvoor in de plaats.
Heeft u geen echtgenoot, geen kinderen, geen ouders en geen broers of zussen, dan erven uw grootouders. Als die al gestorven zijn, komen hun (klein)kinderen daarvoor in de plaats. Zijn ook deze allemaal gestorven, dan komen de overgrootouders met hun afstammelingen aan bod.
Huwelijk of geregistreerd partnerschap in erfrecht gelijk
De positie van geregistreerde partners is in het erfrecht gelijk aan de positie van gehuwden. Ook de positie van een kind uit een geregistreerd partnerschap is in het erfrecht gelijk aan de positie van een kind uit een huwelijk.

U hoeft een erfenis niet te aanvaarden. Doet u dat wel? Dan kan dat zuiver of beneficiair. Als u de erfenis beneficiair aanvaardt bent u niet aansprakelijk als er schulden zijn.

Erfenis verwerpen
U kunt een erfenis weigeren. Dit heet verwerpen. U bent dan niet verantwoordelijk voor de nalatenschap en niet betrokken bij de afwikkeling ervan. U ontvangt niets, maar u bent ook niet aansprakelijk voor schulden.

Erfenis zuiver aanvaarden
Als u een erfenis zuiver aanvaardt, krijgt u alle goederen en schulden van de overleden persoon. U kunt hiervoor een verklaring van zuivere aanvaarding afleggen bij de griffie van de rechtbank. Dit hoeft niet. Als u bezittingen van de overledene verkoopt of op een andere manier onttrekt aan eventuele schuldeisers, heeft u volgens de wet de erfenis zuiver aanvaard. Dat is ook het geval als u openstaande rekeningen betaalt.

Na het zuiver aanvaarden van de erfenis heeft u recht op alle bezittingen van de overledene. Maar u bent ook aansprakelijk voor alle schulden. Zelfs als die schulden bij elkaar meer bedragen dan de bezittingen (negatieve nalatenschap). U moet dan met uw eigen vermogen de overgebleven schulden betalen. Er is een uitzondering voor gevallen waarin u na zuivere aanvaarding wordt geconfronteerd met een onverwachte schuld.

Erfenis beneficiair aanvaarden
Als u de erfenis beneficiair aanvaardt bent u niet aansprakelijk als er schulden zijn. Ook niet als u vermogen heeft. Dit heet ook wel: aanvaarden onder het voorrecht van boedelbeschrijving. Maar u mag ook niets van de bezittingen hebben totdat zeker is dat alle schulden zijn betaald.

Minderjarige kinderen en erven
Minderjarige kinderen kunnen een erfenis niet zuiver aanvaarden. Zij kunnen ervoor kiezen om:

de erfenis beneficiair te aanvaarden. Dit betekent dat zij de erfenis alleen aanvaarden als de bezittingen groter zijn dan de schulden. De schulden komen dan niet ten laste van het eigen vermogen.
de erfenis te verwerpen. Dit betekent dat zij de erfenis weigeren.
Keuze maken voor aanvaarden of verwerpen
Na het overlijden heeft u 3 maanden tijd om te onderzoeken en te bepalen of u de erfenis wil aanvaarden of niet. Schuldeisers mogen de erfgenamen ook niet direct vragen de schulden te betalen. Ze moeten daarmee wachten totdat de erfgenamen hun keuze hebben gemaakt.

Kiest u voor beneficiair aanvaarden of verwerpen? Dan moet u een verklaring afleggen bij de rechtbank. Twijfelt u over uw keuze, dan kunt u voor advies terecht bij een erfrechtdeskundige, zoals een notaris.